Amat
İhsan Oktay Anar
Yayım Yılı : 2005
✤
Herkese merhaba!
Muhteşem bir kitap hakkındaki düşüncelerimi elimden geldiğince aktarmaya çalışacağım. Elimden geldiğince diyorum çünkü bu yazarın kitapları aslında anlatılmaz, yaşanır türden. Hem de nasıl...
İhsan Oktay Anar'dan okuduğum dördüncü kitap olan Amat, yine okumaya başlamadan önce çekindiğim bir kitaptı. Benden önce annem okudu ve bitirdiği andan itibaren başımın etini yedi, oku oku diye. Ben de psikolojik olarak, biri bir şey yapmamı devamlı söylediğinde işi ağırdan alır, gönülsüz yaparım.
Amat'a başladığımda da durum böyleydi. Annem her gün kaç sayfa okuduğumu, hikayenin neresinde olduğumu sordukça daha az okuyasım geliyordu fakat kitabı okuduktan sonra kadına hak verdim.
Bu kitabı okuyup bitirdikten sonra biriyle konuşamamak işkence olsa gerek!
Kitabın konusundan bahsetmem gerekirse; kısaca türlü türlü insanın içinde olduğu Amat isimli bir gemide yaşananları okuyoruz. Karakterler her Anar kitabında olduğu gibi asla rastgele değil, hepsinin belirleyici özellikleri mevcut, hepsi birbirinden ilginç, sıradışı karakterler. Öne çıkanların hikayesi, arka planı anlatılmış; bu da bu tiplemeleri daha gerçekçi kılıyor okurun gözünde bence.
İhsan Oktay Anar'ın kitaplarında en çok sevdiğim şey yazarın birçok olaya, tarihsel kişiliğe, efsanelere göndermelerde bulunması. Karakterlerinin çoğu zaman başka bir kişiyi, olayı ya da durumu simgelemesi ve bir de kelime oyunu yapması.
Bunları yapmasına gerçekten bayılıyorum ve onun kitaplarını okurken kaçırdığım bir sürü detay vardır diye düşünüyorum. Zira yazarın yaptığı bu üstü kapalı referansları anlayabilmek için belirli bir birikim, okumuşluk, genel kültür gerekiyor bence.
Ki yine bana göre, onun kitaplarını bu kadar değerli ve eşsiz kılan da yazarın bu özelliği.
Kitabın başları, yine diğer Anar kitaplarında olduğu gibi, bana karışık geldi. Okudukça açılacağından emin olduğum için ve bu duruma diğer kitaplardan da alışık olduğum için sabrettim ve yalnızca okumanın keyfine varacağım o kısımların gelmesini bekledim.
Kitabın ortalarında diyordum ki, "Ehh, yazarın en iyi kitabı değil. İdare eder."
Sonlara doğru açıklanan birkaç gerçekle, "Vay be, yazar yine yapmış yapacağını." dedim.
Sona geldiğimdeyse, ağzım bir karış açık kaldım.
Kitap bitti, annemle başladık romanın kritiğini yapmaya. En sevdiğim kısım da budur zaten, bir başkasıyla o kitap hakkında konuşmak ve konuştukça kitaptan daha çok şey almak, kitap hakkında daha çok şey keşfetmek. Farklı iki zihnin, bir hikayeyi nasıl değişik yönlerden algıladığını görmek beni her defasında hayrete düşürüyor ve karşımdakinin benden farklı bir bakış açısıyla kavradığı şeyleri ya da yorumladığı olguları dinlemek, bunlar hakkında tartışmaktan inanılmaz keyif alıyorum.
Neyse, diyeceğim o ki bu sohbetten sonra annemle karşılıklı olarak birkaç şeyin daha ayırdına vardık hikayeyle ilgili ve konuşurken ikimizin de hikayenin başını hatırlayamadığımızı fark ettik.
Açtık ilk sayfaları beraber okuduk bir kez daha ve ben o zaman bir kez anladım İhsan Oktay Anar'ın ne yetenekli ve usta bir yazar olduğunu. Konuya girmek için, okuyucuyu ısıtmak için yazıldığını sandığımız o ilk kısımlar aslında geri kalan hikayeyle, hikayenin sonuyla öyle güzel bir bütün oluşturuyor ki annemle yazara hayran olduk.
Eğer kitabı okumaya karar verirseniz, size tavsiyem kitabın başlarını üstünkörü okuyup geçmemeniz. Çok güzel, kitabın bütününü anlamanızı sağlayacak detaylar var ilk sayfalarda ve olur da okumanıza rağmen unutursanız benim gibi, kitap bittikten sonra baştan bir yirmi sayfayı tekrar okuyun derim.
Kitabın benim açımdan tek eksiği, ki bu eksik de kitabın asıl anlattığını anlamamla birlikte gözümde yok oldu, gemici terimlerinin çok fazla olması ve savaş sahnelerini okurken sıkılmış olmamdı. Bu tamamen benimle alakalı bir sorun, çünkü ben detaylı savaş sahnesi okumaktan hiç keyif almıyorum genel olarak. Bu durum hoşunuza gidiyorsa, Amat'ı kesinlikle çok seveceksiniz demektir.
İhsan Oktay Anar artık tartışmasız en sevdiğim yerli yazar. Sıradaki Anar kitabım Suskunlar olacak.
Siz Amat'ı okudunuz mu?
Hakkında neler düşünüyorsunuz?
Benimle paylaşın!
Kayıtlar
