Osmancık / Tarık Buğra | Kitap Yorumu

Osmancık

Yazarı : Tarık Buğra

Türü : Tarihi Roman

Yayım Yılı: 1982

Puanım : 5/5

2016 Klasik Kitap Okuma Maratonu (Yerli) 
> 4/15

"O dünyada bir garib, bir yolcu gibi oldu."

Bu ayın yerli klasiği, Osmancık'ın yorumuyla karşınızdayım bu sefer.

Osmancık, aslında büyük tereddütlerle başladığım bir kitap oldu. Okumayı aklıma koyduğum için hiçbir kötü yoruma aldanıp okumaktan vazgeçmedim ama bu yorumları görünce insanın ister istemez ruh hali o yönde şekilleniyor. 

Kitabı beğenenler çoğunlukta benim gördüğüm kararıyla ama eleştiriler arasında kitabın çok fazla betimleme barındırdığı ve bunun bir zaman sonra insanı bunalttığı filan yazıyordu. Söz konusu kitap tarihi kurgu olunca daha da bir korkuyor insan böyle bir durumdan. 

Neyse ki korktuğum hiçbir şey başıma gelmedi. Okumayı düşünenler ve bu tür yorum görüp korkanlar için söyleyebilirim ki kitapta öyle ruh sıkan betimlemeler filan yok, rahat olun. 

Osmancık kısaca Osmanlı İmparatorluğu'nun kurucusu Osman Gazi'nin hayatını anlatıyor. Onun fikirsel gelişimini, bir devlet kuracak iradeye nasıl sahip olduğunu aşama aşama anlatıyor. 

Tarihi kurgu yazmak benim için hep hayranlık uyandırıcı bir şeydir. Tarihsel olayları, kişileri bir kurgunun içine sokmak, kaleminizle olaylara, kahramanlara şekiller vermek, onları belirli kalıplara sokup, belirli ideolojilere yerleştirmek ne zor iş olsa gerek!

Osmancık'a başlamadan ben aslında bir biyografi okuyacağımı sanıyordum. Aslında biyografi tarzı da var kitabın ama tamamen bu türe ait olduğunu söylemek yanlış olur. Çünkü Tarık Buğra, hepimizin bildiği Osman Bey'e, Osmancık'a öyle güzel bir kişilik giydirmiş, öyle harika bir karakter tasviriyle onu somutlaştırmış ki... 

Karakterlerin söyledikleri sözler, gerçekten tarihten alınmış gibiydi. Osman Gazi'yi ilk kez zihnimde canlandırabildim ve bu da onun görüşlerini, ülküsünü daha iyi anlamamı sağladı. 

Kitap için, Osmanlı Devleti'nin kuruluş hikayesi demek pek doğru bir ifade olmaz bence. Çünkü aslında kitap Osman Bey'in kurduğu, temellerini attığı bu devletin arkasında duran, onu destekleyip cihan devleti yapan düşünce ve yöntemler.

Bir kere yazar olayların gelişimini, Osman Gazi'nin nasıl Osman Gazi olduğunu çok güzel vermişti okura. Ayrıca karakterlerin arasında oluşturmayı başardığı ilişki de çok hoşuma gitti. Kitap, ele aldığı konu ve kişiler göz önüne alındığında çok ciddi bir anlatımı varmış gibi görünüyor ama aslında çoğu yerde mizah da vardı. Bunun yanı sıra, kitabın felsefesi de, anlatmak istediği şey de enfesti ki bunu ancak okuyunca anlayabilirsiniz.

Kadının oynadığı rolün es geçilmemesi beğendiğim diğer şeylerden. Osman Gazi'ye bulunduğu konuma getiren en önemli öğenin, Zümrüdankası, Malhun Hatun olduğu vurgulanmış çoğu yerde. Osman ile Malhun Hatun ilişkisine, aşkına, dostluğuna hayran kaldım. 

Her şeyden önce kadına saygı olduğunun belirtilmesi bence çok önemli bir ayrıntıydı. Bana sanki Osmanlı'da kadın, hizmet eden, çocuk doğuran ve onları büyüten, tek işlevi bunlardan ibaret bir nesneymiş gibi geliyordu bazen. Ama bu kitapta kadın o kadar güzel bir yerde anlatılmıştı, bence o zamanlar kadına verilen değer şimdikinden bile yüksekmiş. 

Osman Bey'e verilen, beylikle, yöneticilikle ilgili nasihatlar gerçekten zaman tanımayan ve evrensel öğütlerdi. 

Kitabı okurken, Osman Bey'in aldığı kararları, azmi, hırsı, sabrı görünce; yoldaşlarının sadakatine tanık olunca anladım ki Osmanlı gerçekten de sağlam temeller üzerine kurulmuş bir devlet ve o kadar yıl devam edebilmesinin nedeni de bu. 

Tarihe, özellikle de Türk tarihine büyük ilgi duyduğum için okurken büyük zevk aldığım bir kitap oldu. Eğer siz de tarihle ilgiliyseniz ya da tarihi kurgu okumayı seviyorsanız bence Osmancık'ı hemen okuma listenize ekleyin..

ALINTILAR

"Tek yiğit öfkesini yenendir; gücünü, kuvvetini, gönlünü, başını öfkesinden arındırandır."

"Dünyayı bize büyük gösteren bizim küçüklüğümüz, oğul. Hırsımız, sabırsızlığımız, bencilliğimiz. Önce bu yüzden küçülüyor, sonra da dünyayı çok büyük görüyoruz."

"Osman Bey, yedirmekten, içirmekten, dağıtmaktan, giydirmekten, kuşatmaktan evine dirhem eklemez olmuştur. Herkesin varlığı artarken onlarınki eksilmektedir."

"Kayı'ya demir döğenler, köprü atanlar, ev kuranlar da gerektir.. bilginler de gerektir."

"Adalete uymayan, zulm eden hanı dine afet olarak gösteriyor; onun mal hırsına düşmesini felaket sayıyor; ehil olmayan ve sorumluluklarını kavrayamayan bir başkanın Kıyamet belirtisi olduğunu söylüyor."

"Peygamberimiz buyurmuştur ki, Allah'ın kullarına zulüm ve cevr ile musallat olan han, kıyamet günü en şiddetli azaba uğrayacaktır."

"Doğru, dünya büyüktür.. çok, çok büyüktür. Fakat bir ömür için, TEK İNSAN içindir bu büyüklük. Bir soy için değil; bir soyun benimseyeceği, bir soya benimsetilecek bir amaç, bir inanç, bir ülkü için değil!"

"Ve bütün çocuklar için, kendilerinin gidemeyeceği, kendilerinden sonra gelenlerin gidebileceği öteler olacaktır. Ve onlara kalacak yiğitlik de bunun idrakidir, kabulüdür. Ve ululuğu bu yiğitlik yapmaktadır. Ve en değerli olan şey, ötelere yol açmak, yön vermektir. Ve ötelere giden yollarda, daha sonra gelenlerin yol sürmelerini sağlayacak bir konak kurabilmektir."

"Dünya'da garib bir yolcu gibi ol."

"Osman Gazi Han, her şeyi Oğuz için edinmiş, Oğuz'a vermişti. Ve, Osman Gazi Han, Oğuz'a ayrıca, oğlu Orhan ile torunu Murad'ı bırakmıştı."

...

Siz Osmancık'ı okudunuz mu?

Hakkında neler düşünüyorsunuz?

Benimle paylaşın!